Onderzoekboek
Met een onderzoekboek help je kinderen te ontdekken hoe ze zijn, welke ideeën ze hebben of hoe ze zich kunnen uiten. In het boek verzamelen kinderen gedachtes en ervaringen. Dat doen ze door te kijken naar de eigen omgeving en naar hoe kunstenaars de wereld vormgeven. Door zelf te mogen experimenteren en te creëren. Ze leren met verwondering te kijken, opdat ze daarna hun eigen verhaal kunnen vertellen.
Persoonlijke ontwikkeling
Als leerkracht stuur je op creatief denken, beeldende oefeningen of experimenten en op verbinding met andere vakken. Je daagt je leerlingen uit met prikkelende opdrachten en geeft hen ruimte voor eigen initiatief. Met het boek werk je dwars door alle vakken heen aan persoonlijke ontwikkeling.
Eigen keuzes
Maar daar zijn nog wel goede reflectiemomenten voor nodig. Reflectie vóór, tijdens én na de activiteit. Het zijn jouw vragen die er echte educatie van maken! Welke vragen stel je dan? Dat is nog een kunst op zicht. Want met welk doel stel jij vragen?
Voor Marijke is dat helder. Zij wil kinderen laten ontdekken dat er meerdere antwoorden mogelijk zijn. Dat je mag twijfelen. Dat blooperen leuk kan zijn! Dat je plezier mag maken met aanrommelen. Dat je zelf keuzes mag en moet maken. Dat het fijn is om jezelf goed te kennen. Dat je dan aan anderen kunt duidelijk maken hoe jij in elkaar steekt. Dat goede ideeën pas oppoppen als jij je veilig voelt, gezien en gehoord wordt.
Waar kun je zoal aan denken?
- De dagopening: Waar verheug jij je op vandaag? Schrijf of teken.
- Als jij een gymles mocht bedenken. Hoe zou die eruit zien?
- 5 minuten spel: Zet willekeurig 6 stippen. Verbind ze met lijnen. Wat zie je erin?
- Reflectiemoment: Wat vond je van het kringgesprek? Noteer.
- Aardrijkskunde: Teken de dwarsdoorsnede van een vulkaan.
- Bij ruzie/calamiteit: Wat deed dit met jou? Hoe voelde jij je? Teken of schrijf.
- Voorkennis ophalen: Wat weet je al over dit onderwerp?
Dit zijn losse suggesties. In werkelijkheid zal je de kans grijpen om juist de verdieping en de verbinding te zoeken met je leerlingen. Waar gaan hun ogen van glimmen?
Aan het einde van het schooljaar blik je samen met je leerlingen terug in hun boeken. Wat was voor hen het meest belangrijk? Wat leren ze hierdoor over zichzelf? Waarmee willen ze volgend jaar aan de slag? Het boek is een prachtige bron voor een reflectiegesprek over groei en persoonlijke ontwikkeling. Niet alleen met de leerling zelf, maar ook met ouders of collega’s.
Marijke Liefting
Marijke Liefting combineert haar liefde voor kunst, kinderen en jeugdliteratuur in haar educatieve werk. Ze schreef artikelen voor het Praxisbulletin, coacht leerkrachten en is bedenker van het onderzoekboek. Ze schreef haar eigen handleiding om leerkrachten te verleiden deze bijzondere tool voor leerlingen toegankelijk te maken.
Fotograaf: Maryam Yazdani
Training: onderzoekboek op school
Een training helpt je de boeken te introduceren in jouw groep. En wat is er leuker, dan eerst zelf ontdekken wat een boek kan betekenen?
Waaruit kan een training bestaan? Tijdens de introductie worden leerkrachten zelf actief in een onderzoekboek. Aan de hand van concrete opdrachten ontdekken ze hoe hun boek direct een persoonlijk boek kan worden. Ze ervaren de koppeling met de andere vakken en domeinen.
In het tweede deel geeft Marijke suggesties, hoe je het boek in je groep kan introduceren.
Kijk voor meer informatie op: www.onderzoekboek.nl
Co-teaching
Je kunt de training verduurzamen met behulp van co-teaching in je eigen groep. Marijke begeleidt je dan op de beeldende procesgerichte didactiek. Daarbij draait het volledig om jouw persoonlijke leerwens. Een wens die we samen naar boven halen tijdens een voorbereidend gesprek.
